Sedacja – leczenie bez bólu

Sedacja jest metodą pozwalającą całkowicie bezstresowo przebrnąć przez leczenie stomatologiczne. Stosuje się ją u dzieci powyżej 3 roku życia. Metoda ta sprawia, że nawet najbardziej oporne i trudne dzieci do leczenia zaczynają chętnie przychodzić do dentysty. Pod wpływem gazu dziecko staje się spokojne, bezwolne oraz zobojętniałe na wszystko, co dzieje się wokół niego. Także osoby dorosłe, które wykazują duży strach przed wizytą u stomatologa cenią sobie możliwość leczenia z podtlenkiem azotu.

Wiele osób cierpi z powodu stresu stomatologicznego, czyli na dentofobię. Jest to paniczny lęk, który uniemożliwia poddanie tych osób leczeniu stomatologicznemu. Współczesna medycyna i farmakologia jest jednak w stanie poradzić sobie z dentofobią. Dzięki sedacji pacjenci mogą pokonać swoją fobię i przekonać się, że zabiegi stomatologiczne nie muszą boleć. Gaz rozweselający jest mieszanką tlenu ( O2) i podtlenku azot- N2O.

Po podaniu mieszanki, pacjent jest odprężony i przyjemnie oszołomiony, ale ma w pełni zachowaną świadomość i wszystkie odruchy. Stan odprężenia osiąga się wdychając bezwonny gaz i tlen przy pomocy przyjemnie pachnącej pomarańczami, bananami lub truskawkami maseczki. Ten stan jest na tyle miły, że pacjent nie odczuwa lęku i strachu. Zdarza się, że pacjenci (zwłaszcza dzieci i nastolatki) śnią o niezwykłych przygodach, które mają miejsce w przestrzeni kosmicznej lub w chmurach. Nierzadko te niezwykłe przygody wiążą się z unoszeniem się na wodzie, czy w powietrzu. Pacjenci, którzy śnią nie są w stanie opisać później, jak wyglądał zabieg.

Gaz rozweselający jest od dawna znany i wykorzystywany w różnych działach medycyny, także w stomatologii. Największą popularność metoda ta zyskała w Stanach Zjednoczonych. 

Przez lata to właśnie w Stanach rozwijano ją i udoskonalano. W Stanach Zjednoczonych metoda ta jest stosowana praktycznie we wszystkich gabinetach. W naszym kraju jest dostępna od niedawna, od 1995 roku. Mimo to już zdążyła zdobyć grono zwolenników. Podtlenek azotu jest bezpieczną metodą. Jest idealny do znoszenia lęku u dzieci. Metodę poleca się również w przypadku osób dorosłych, które odczuwają bardzo silny, graniczący z dentofobią, lęk przez znieczuleniem podawanym metodą iniekcji i przed leczeniem dentystycznym.

Gaz rozweselający nie tylko poprawia samopoczucie pacjentów, ale działa także znieczulająco. Pozwala to na usunięcie kamienia, czy wypełnienie bardzo małych ubytków bez konieczności podawania anestetyku drogą wstrzyknięcia. Po zakończeniu zabiegu pacjenci bardzo szybko odzyskują sprawność. Już po kilku minutach od wyłączenia aparatury podającej gaz jego działanie ustaje. W przypadku dzieci zalety gazu rozweselającego są najlepiej widoczne.

Jakie są wskazania do zastosowania gazu rozweselającego?

Sedacja wziewna N2O/O2 szczególnie sprawdza się w przypadku pacjentów, którzy:

• odczuwają silny lęk przed leczeniem;
• mają silny odruch wymiotny;
• odczuwają paniczny lęk przed ukłuciem – dotyczy to dzieci i dorosłych pacjentów;
• są nadpobudliwi ruchowo.
• Sedacja wziewna jest zalecana także w przypadku wykonywania takich zabiegów, jak:
• usuwanie kamienia nazębnego;
• nieprzyjemne i/lub długotrwałe zabiegi protetyczne ( w tym wyciski szczęki wykonywane u osób, które mają silny odruch wymiotny) bądź chirurgiczne;
• leczenie początkowej próchnicy;
• kanałowe leczenie zęba.

Stosowanie sedacji wziewnej zaleca się także w przypadku wykonywania zabiegów u pacjentów chorujących na:

• padaczkę – w przypadku tych osób mniejszy stres zmniejsza ryzyko wystąpienia ataku;
• astmę – gaz rozweselający zmniejsza stres, a tym samym ryzyko napadu astmy. Dodatkowo nadtlenek azotu nie podrażnia układu oddechowego, a duża zawartość tlenu (do 60%) poprawia samopoczucie i ułatwia oddychanie;
• choroby serca i układu krążenia – podtlenek azotu nie wpływa negatywnie na układ krążenia, naczynia wieńcowe są lepiej dotlenione, (dzięki 60% zawartości tlenu)
•  a brak stresu sprawia, że zapotrzebowanie na tlen nie ulega zwiększeniu;
• nadciśnienie tętnicze – mniejszy stres i lęk nie powodują nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi;
• hemofilię – stosując sedację można uniknąć wkłucia

Jakie są przeciwwskazania do sedacji? 

Sedacja jest metodą nieszkodliwą, nie oznacza to jednak, że może być wykonywana u wszystkich pacjentów. Sedacja wziewna nie może być stosowana u:

• kobiet w pierwszym trymestrze ciąży;
• osób z przerostem migdałków gardłowych i przeziębionych;
• cierpiących na choroby psychiczne;
• chorych na porfirię; stwardnienie rozsiane;
• alkoholików;
• chorujących na rozedmę płuc lub roztrzenie oskrzelowe;
• pacjentów, którzy nie współpracują z lekarzem.

Przeciwwskazaniem do sedacji jest także miastenia gravis.

Jak przygotować się do sedacji?

Osoby, które chcą skorzystać z leczenia pod wpływem gazu rozweselającego powinny:

• na dwie,a nawet trzy godziny przed zabiegiem powstrzymać się od jedzenia;
• zrezygnować w dniu zabiegu z picia alkoholu;
• nie zakładać obcisłej odzieży.

Kobiety w ciąży muszą powiadomić lekarza o swoim odmiennym stanie, a dzieci na zabieg zgłaszają się w towarzystwie osoby dorosłej. Przez cały dzień po zabiegu powinny pozostać pod opieką dorosłych. Pojazdy mechaniczne można prowadzić po trzydziestu minutach po zakończeniu sedacji – tak wskazuje piśmiennictwo. Mając na uwadze bezpieczeństwo naszych pacjentów zalecamy jednak, aby w dniu, w którym mieli wykonywany zabieg z użyciem gazu rozweselającego zrezygnowali z kierowania pojazdami mechanicznymi.